Luke 7

Apunu kawai mosi e bigabigai apunai sigirawena

(Mateyu 8:5-13)

1Iyesu dimawagawa tondawa da kamadubu manako kipu ubupu kayawena umawa da natere Kaponiyamu bauwena. 2Natere Kaponiyamu rabineya ka apunu kawai mosi tawana Roumi were bauwena ika tondawa. Piyara ragidai mu kawaimaga ka eyo. Apunu ki e bigabigai nuwaiya po apunai mosi sigirawena powagana kwaewagawa. 3Piyara apunai ki Iyesu sisiyai wainapupu ki pokere e ubupu Diyu ragidai mu kawakawaimuguma dai bibi tonotapu da mu Iyesu siyamana bauwagana manako uburana sigira apunai ki iyapana ki nana.

4Mu kayatagubu Iyesu bameya bautagubu manako mu nuwamaga notamaga eyaka mena e simupu, tagubu ke; “Nu tononibu apunai ka apunu bagi kawaya ki pokere kau nu mete kaigamu manako e bigabigai apunai sigirawena ki kau iyapi. 5Piyara apunai ki nu Diyu ragidai nu nene ebotau wainapiyau ade nu gurigurinuga tawai ki e nu nene mete wadubu.” 6Mu Iyesu inako simupu manako bananamupu mete kayatagubu.

Mu umunamawa da tawa kikireya bautagamana kwaetagamawa ka piyara apunai ki yona mo ade tonopupu, wagubu ke; “Wi kaiwagi Kaiwawo apunai ki simuri da e nau tawaneya eba umunoto. Nau ka eba gwede mo bagi kwaesugubuwani da e nau bamaneya baiyagisi, 7ade nau e bameya surana ki mete eba baganai. Ko wi simuri da e wateya mena ika uburoto yagisi ki ka nau bigabigani apunai iyayagisi. 8Nau mete kina ka iyapana kawakawai dai mu kobamugu. Mu gwede mo tagisi ki nau makeya makeya kwaesugani. Ade iyapana dai nau kobaneya. Nau mu kayatagamana suwagani ki mu kaya-tagisi ade mu kebomana suwagani ki mu kebomoto. Ade nau bigabigani apunai nau bigani mo kwaewagana siyani ki ka e nau bigani ki kwaeyagisi. Ko ki maba wi karako Iyesu simuri da e yona mena yagisi manako e umuneya ka nau bigabigani apunai iyayagisi.” Piyara apunai ki yona inako tonopupu manako iyapana kayatagubu Iyesu bameya bautagubu yona ki makeya makeya e simupu.

9Iyesu yona ki wainapupu ka e notai wagubu ke; “Akae, apunu ki e sumai ka kawaya.” E inako notapupu manako wirawena iyapana ropani kawaya e eweya umunamawa ki tadebu, wagubu ke; “Nau suwagani wainapumuri; Tawana Isiraero ragidai wi paunagau ka nau iyapana yau e sumai maba mo eba bananapuwani.”

10Bibi ragidai ki wiratagubu kaya-tagubu piyara apunai e tawaiya ade bautagubu ki ka mu sigira apunai ki iyawena ika tondawa emupu.

Koboro mosi e gubagai powena ki Iyesu iyapupu

11Eba rowarowa ki eweya ka Iyesu e tadeyau kabukabuwa ragidai ade iyapana ropani kawaya mete kina e bananamupu natere Naini kayatagubu. 12Natere Naini kikireya gari umampu teta nakampu ki bameya bautagamawa ka mu natere ki ragidai yaraga mosi powena keroramupu gari tagaiya ononopamana ki nana ika kebomawa emitampu. Powena apunai ki e inai ka koboro, e gubagai eyaka mena ki po-wena. Ko tawa ki ragidai ropani kawaya ridi ki mete bautagubu kebomawa.

13Nu Kaiwawonuga koboro ki empupu ki ka e nuwaboyai kawaya daganani wainapupu manako sibu, wagubu ke: “Kau yadi eba kirowa.” 14E inako wagubu manako kanibu e idai gerowo kawareya tapu. Ki makeya ka onodiba ragidai ubumpu doko manako Iyesu ubupu powena apunai ki sibu, wagubu ke; “Munu waunai, nau nidiyani wainapi; Kau kiri uburi.” 15Iyesu yona ki wagawa makeya ka powena apunai ki ade iyawena kipu ubupu bagi tondubu manako yona daikere wagubu. Ko Iyesu munu ki wadubu e inai kwebu.

16Iyapana kuduba matakira ki emupu ka mu notamaga kowena kudu mete wainamupu manako Mamanuga God e si tepamupu, tagubu ke; “Kau yonagi wagau apunai kawaya mosi nu paunanugu bauwena. Mamanuga God e iyapanaiyoma nu iyaniyana ki nana ka e karako apunu yau tonopupu nu bamanugu bauwena yau kena.” 17Mu inako tagamawa manako Iyesu e badidi kwaewena ki sisiyai kawayawena kayawena tawana Diyudiya rabineya ade tawana tawana Diyudiya bameya ki mete kina ka iyapana kuduba e badidi kwaewena sisiyai mu kuduba waina-mupu gawarara.

Apunu Diyoni e kowakowaiyoma Iyesu bameya tonotapu

(Mateyu 11:2-19)

18Iyapana siruwatamiyawa apunai Diyoni e kowakowaiyoma e bameya bautagubu manako Iyesu badidi kwae-wagawa umawa ki sisiyai e kabuwa-mupu. 19E yona ki wainapupu ka e kowakowaiyoma apeya ki ade tonotapu da mu manu yau nu Kaiwawonuga manupamana, tagamana ke; “Apunu nu nawanai idiwei ki kau baganai bo nu apunu kudubai mosi bauwagana ki e nawanai idiwomu?”

20Iyapana apeya ki Iyesu bameya bautagubu ka mu e simupu, tagubu ke; “Iyapana siruwatamiyawa apunai Diyoni kau manunimana ki nana nu tononibu baigibi. Nu karako kau manunimei yau kena; ‘Apunu nu nawanai idiwei ki kau baganai bo nu apunu kudubai mosi bauwagana ki e nawanai idiwomu?”

21Iyapana apeya ki Iyesu bameya bautagubu ki makeya ka Iyesu iyapana sigiramaga ebo ebo iyatamiyawa, keyai berokoi iyapana giritamiyawa ki siwakeketamiyawa, ade iyapana yabu-maga kenekenei ki dai mete iyatamiyawa da mu tawana ade empamawa, 22ki pokere e denai mu tadebu, wagubu ke; “Wi wiraiwagi kaiwagi manako wi yabugere badidi empiyamu bo waina-piyamu ki kuduba wi apunu Diyoni simuri, iwagi ke; ‘Iyapana yabumaga kenekenei ki tawana ade empiyamu; iyapana kerapumaga badabadamai bo kiyokiyoi ki iyatagubu ka iwu; iyapana kwakwarepumaga kwatakwatawena ki ade iyatagubu; iyapana wenagumaga kenekenei ki yona ade wainapiyamu; popotagubu ragidai ki mu dai ade iyatagubu kimpu ubumpu, ade gwabau idiwu ragidai ki mu ka yona bagi kawaya mete wainapiyamu. 23Iyapana gwedewau mu midimaga nau bamaneya eba togawagau ragidai ki mu ka mibi mamamai idiwono.’ Wi apunu Diyoni inako simuri.” Iyesu inako tadebu.

24Apunu Diyoni e tonotapu ragidai ki wiratagubu kayatagubu eweya ka Iyesu iyapana ropani kawaya ika dibimupu idiwa ki apunu Diyoni e nene yona yau tadebu, wagubu ke; “Wi naiya apunu Diyoni bameya iyapana eba idiwu tawaneya kaigubu ki ka wi gwede empamana ki nana kaigubu? Wi gwaba mosi nusuru gipiyau ki empamana ki nana kaigubu bo? 25Wi gwede empa-mana ki nana kaigubu? Wi apunu mosi e gwedegwedei bagibagi monagawena ki empamana ki nana kaigubu bo? Pa mena, iyapana gwedegwede bagibagi umamu ragidai ki mu ka upi eba kwaetagamu ko mu ka kawakawai ragidai mu tawamaga bagi ki rabineya pa idiwu. 26Ko karako nau sidimuri; Wi mibai gwede empamana ki nana kaigubu? Wi Mamanuga God e bonanai wainapiyawa wagawa apunai mosi ki e empamana ki nana kaigubu bo? Ena, wi ki nene kaigubu. Ko nau nidiyani wainapumuri; Apunu Diyoni e ka eba Mamanuga God e bonanai wainapiyawa wagawa apunai ki mena ko e ka ade kawaya esida, 27mibai ka Mamanuga God e okai e nene inako wagubu ke;

‘Nau yonani wagana apunai ka nau bibi yabiri tonopani da e kau yawatagi meyoto.’
28Oka ki inako wagubu ko nau ade nidiyani wainapumuri; Iyapana kuduba emitamiyamu mu paunamugu ka apunu Diyoni e mena ka kawaya esida. Ko aita ewa Mamanuga God e gari rabineya idiwana ki marai baiyagisi makeya ka iyapana nima munu marai munta maba tondau ki e ka ade apunu Diyoni raurupoto esida.”
29Iyapana pakasi ragidai kuduba ade takesi wadamu ragidai mete kina Iyesu e yonai ki wainamupu ka mu tagubu ke; “Ki mibai, Mamanuga God e yawatai kabuwaniyau ki ka supasupai kawaya.” Mu inako tagubu ki mibai ka apunu Diyoni ororeya mena mu siruwatapu. 30Ko Parisi ragidai ade Mamanuga God e gorai kataimugu ragidai ki mu notamaga ka eba wirawena ade Mamanuga God mu nene kwaewena ki mu tagararamupu ki pokere apunu Diyoni mu eba siruwatapu.

31Ko Iyesu iyapana ika idiwa ki ade tadebu, wagubu ke; “Wi karako idiwu ragidai wi iyaga badidi maba ki keya-keyai nau badidi maba suwagani? 32Wi ka munu rasi imatau yanuwatagamu ki mu maba. Mu ka mu mubo deni deni tagamu kasiwara, tagamu ke; ‘Wi taereigamana ki nana nu kainaga minimei ko wi eba taereiwagamu.’ Bo ade tagamu ke; ‘Nu nuwaboya umayoi iwegemei ko wi yadi eba kimu.’ 33Nau keyakeyai ki suwagubuwani ki mibai ka yau kena; Iyapana siruwatamiyawa apunai Diyoni bauwena ki ka e Mama-nuga God nene bani kamadubu ade awana ‘waeni’ mo e mete eba kubabu. Ko wi e kwaewena ki emupu ki ka wi e simpu siyasiya, iwagubu ke; ‘Kweya kairapu mosi e rabineya tondau.’ 34Ade nau Kunumau Kawapuwani Apunai bausugubuwani ki ka nau bani yo awana kubabuwani manako wi nau sidimupu, iwagubu ke; ‘Empumuri, e ka kupekupei ade awana kawaya daganani kubarau e yabarai babawagau. E takesi wadamu ragidai ade iyapana bigibigi nu tagarara-tamemei ragidai ki mu waretamaga.’ 35Wi inako iwagamu ko iyapana gwede-wau Mamanuga God e yonai suma-pomoto ki mu kataitagisi da Mamanuga God e notai ka mibai supasupai bagi kawaya esida.” Iyesu inako wagubu.

Ridi mosi bigi mena kwaewagawa ki Iyesu bameya bauwena

36Parisi apunai mosi Iyesu nene bibi tonopupu da e bauwagana e tawaiya mete kupetagamana ki nana wagubu ki pokere Iyesu ika bauwena tawa rabineya kanibu tondubu manako mete kupetaga-mana kwaetagamawa. 37Natere ki rabineya ka ridi mosi bigi mena kwae-wagawa ridai ki ika mete tondawa. Iyesu bauwena Parisi apunai ki e tawaiya kupewagawa tondawa ki sisiyai ridi ki wainapupu manako e karakara mosi ki mu bowa pokaiya yamanamupu ki rabineya e ripa otai aurai bagi kawaya mo minibu ki e wadubu Iyesu bameya kayawena. 38E Iyesu tagere bauwena e kerareya ubupu manako yadi kipu. E yadi kirawa ki yabui iwai supu Iyesu kerarai pasipupu manako ridi ki kwarisi-wena tondubu e yabui iwai Iyesu kerareya ki e debai kumai rowarowa kawaya pokaiya surupupu. Surupupu kewowena ka e Iyesu kerarai kiyauyau-pupu manako ewa ripa otai aurai bagi kawaya ki wadubu e kerarai kawareya kwebu wira.

39Parisi apunai ki ridi ki badidi kwaewena empupu ka e notai wagubu ke; “Apunu yau Mamanuga God e bonanai mibai wainapibena waguibena ki ka e ridi yau karako e midi geyapiyau ki e iyai berokoi mete kataiwagubena, mibai ka ridi yau ka bigibigi.” E notai inako wagubu.

40Ko Iyesu apunu ki empupu manako sibu, wagubu ke; “Saimoni, nau yona mo kau nidiyana wainapakani.”

E inako wagubu ka apunu Saimoni denai wagubu ke; “Sidiyei Kabukabuwa Apunai, kau badidi wainapiyei ki kau sidi.”

41Ko Iyesu keyakeyai mo e sibu, wagubu ke; “Iyapana apeya mu ka apunu kawai mosi e bameya bowa madai dai sikwatagubu. Mosi ka bowa madai kawaya daganani (500) sikwa-wena ko mosi ka bowa madai maraitau (50) ki mena sikwawena. 42Iyapana apeya bowa madai sikwatagubu ki denai wirapamana marai bauwena ki ka mu bowa madai pa mena ki pokere apunu kawai ki mu nuwaboyamaga wainapupu manako mu sikwamaga ki kuduba e deni mena surupupu. Ko nau karako kau manuniyani; Mu apeya ki mu paunamugu ka nima mamama kawaya mu kawaimaga ki e bameya wainapupu?” 43Iyesu inako wagubu manako apunu Saimoni denai wagubu ke; “Nau wainapakani da bowa madai kawaya daganani sikwawena apunai e sikwai surupupu ki kena.”

“Ena, kau yona mibai nuwagibi.” 44Iyesu inako wagubu manako wira-wena ridi ki empupu manako apunu Saimoni ade sibu, wagubu ke; “Kau ridi yau empiyei? Nau kau tawageya bausugubuwani ki kau nau kerarani siruwapana awanai mo eba tegebi. Ko ridi yau ka e eya yabui iwai pokaiya nau kerarani siruwapupu manako ewa e debai kumai pokaiya nau kerarani surupupu. 45Nau tawageya bausugu-buwani ki kau diriwani eba kwaenugibi nau eba kiyauyausinibi. Ko ridi yau ka nau tawageya bausugubuwani ki makeya ka e nau kerarani mena kiyauyaupiyawa tondawa da karako yau kena. 46Kau awana monamonai nau debaneya eba kwebi wira ko ridi yau e ka ripa otai aurai bagi kawaya nau kerapuni kawareya kwebu wira. 47Nau nidiyani wainapi; Ridi yau e paere ropani kawaya kwaewena ki kuduba nau karako deni mena surupuwani kewowena ki pokere e kawaya daganani nau nota kwarikwarisi-siniyau. Ko iyapana nima paere marai munta kwaewena manako nau uburani paere marai munta ki surupani ki denai ka iyapana ki uburoto maraitau mena nau nota kwarikwarisisiniyono.

48Iyesu inako wagubu manako wirawena ridi ki empupu sibu, wagubu ke; “Kau bigi badidi kwaenugibi ki kuduba nau deni mena surupakani kau tagageya kwenupakani.”

49Iyapana ika bani kupamawa idiwa Iyesu yonai ki wainamupu ka mu mubo mubo umana misimisitagawa, tagamawa ke; “Apunu yau ka nima? E wagubu da e bigi deni mena surupana kwenupana ki nana wagau.”

50Mu inako tagubu ko Iyesu ridi ki ade sibu, wagubu ke; “Kau sumagi pokaiya ka kau iya bananapipi ki pokere naigida mena nuwabagi rabineya kayanuwagi.”